Vire surgente 'e Ferdinando I d''e Ddoje Sicilie

{{Munarca
|nomme = Ferdinando I d"e Ddoje Sicilie
|fiùra = Ferdinand_IV_of_Naples.jpg
|leggenda = 
|mpresa = Great Royal Coat of Arms of the Two Sicilies.svg
|titulo = 1° [[Regno d''e Ddoje Sicilie|Rre d"e Ddoje Sicilie]]
|sottotitulo = 
|regno = [[12 'e dicembre]] [[1816]] –<br />[[4 'e jennaro]] [[1825]]
|predecessore = ''ido comme Rre 'e Napule<br> e Rre 'e Sicilia''
|successore = [[Francesco I d''e Ddoje Sicilie|Francesco I]]
|titulo1 = [[Regno 'e Napule|Rre 'e Napule]]
|sottotitulo1 = comme '''Ferdinando IV '''<br>{{simmolo|Greater Coat of Arms of Ferdinand IV of Naples.svg|70}}
|regno1 = [[6 'e ottovre]] [[1759]] –<br />[[23 'e jennaro]] [[1799]] (I)<br />[[13 'e giùgno]] [[1799]] –<br />[[30 'e màrzo]] [[1806]] (II)<br />[[22 'e majo]] [[1815]] –<br />[[12 'e dicembre]] [[1816]] (III)
|predecessore1 = [[Carlo VII 'e Napule|Carlo VII (VIII)]] (I)<br />[[Repubbreca Partenopea|munarchia ripristinata]] (II)<br />[[Gioacchino Murat|Gioacchino Napoleone]] (III)
|successore1 = [[Repubbreca Partenopea|munarchia abbolita]] (I)<br />[[Giuseppe Bonaparte|Giuseppe]] (II)<br />''ido comme ''Rre d"e<br> Ddoje Sicilie'' (III)
|titulo2 = [[Regno 'e Sicilia|Rre 'e Sicilia]]
|sottotitulo2 = comme '''Ferdinando III '''<br>{{simmolo|Coat of Arms of Ferdinand III of Sicily.svg|70}}
|regno2 = [[6 'e ottovre]] [[1759]] –<br />[[12 'e dicembre]] [[1816]]
|predecessore2 = [[Carlo III 'e Spagna|Carlo III (V)]]
|successore2 = ''ido comme Rre d"e<br> Ddoje Sicilie''
|titulo3 = [[Gozo (stato 'nnipennente)|Rre 'e Gozo]]
|regno3 = [[29 'e ottovre]] [[1798]] -<br />[[20 'e aùsto]] [[1801]]
|predecessore3 = ''[[Occupazzione franzese 'e Malta]]''
|successore3 = ''[[Protetturato 'e Malta]]''
|atetitule = [[Infante 'e Spagna]]
|nomme cumpleto = Ferdinando Antonio<br> Pasquale Giovanni<br> Nepomuceno Serafino<br> Gennaro Benedetto
|data 'e nasceta = [[12 'e jennaro]] [[1751]]
|luoco 'e nasceta = [[Napule]]
|data 'e muorte = [[4 'e jennaro]] [[1825]]
|luoco 'e muorte = Napule
|luoco 'e sepultura = [[Baseleca 'e Santa Chiara]],<br> Napule
|casa riale = [[Borbone 'e Napule]]
|dinastia = [[Capetinge]]
|patre = [[Carlo III 'e Spagna]]
|matre = [[Maria Amalia 'e Sassonia]]
|cunzorte = [[Maria Carolina 'e Asburgo-Lorena|Maria Carolina 'e Austria]]<br />[[Lucia Migliaccio]]
|figle = [[Maria Teresa 'e Borbone-Napule|Maria Teresa]]<br />[[Luisa Maria Amalia 'e Borbone-Napule|Luisa Maria]]<br />[[Carlo Tito 'e Borbone-Napule|Carlo Tito]]<br />[[Francesco I d''e Ddoje Sicilie|Francesco]]<br />[[Maria Cristina 'e Borbone-Napule|Maria Cristina]]<br />[[Maria Amalia 'e Borbone-Napule|Maria Amalia]]<br />[[Maria Antonia 'e Borbone-Napule|Maria Antonia]]<br />[[Leopoldo, Prencepe 'e Salierno|Leopoldo]]|
|religgione = [[Chiesia cattoleca|Cattolicesemo]]
}}

'''Ferdinando I d"e Ddoje Sicilie''', ([[Napule]] [[1751]] - Napule [[1824]]) fuje nu princepe napulitano e appriesso [[Regno 'e Napule|Rre 'e Napule]] c'ô nomme 'e ''Ferdinando IV 'e Napule'' e [[Regno 'e Sicilia|Rre 'e Sicilia]] c'ô nomme 'e ''Ferdinando III 'e Sicilia'' d'ô [[1759]] nfin'ô [[1816]]. 'Int'a ll'anno [[1816]] addeventaje 'o primmo Rre d'ê Ddoje Sicilie.

== Famiglia ==

Nascette 'int'ô [[Palazzo Riale 'e Napule]] ô [[12 'e jennaro]] [[1751]] figlio d'ô rre [[Carlo III 'e Spagna]], tanno rre 'e Napule e Sicilia, e 'e Maria Amalia 'e Sassonia mugliera 'e Carlo. O princepe era nepote pe' parte 'e pate d'ô rre [[Filippo V 'e Spagna]] e pe' parte 'e mate llo era d'ô rre 'e [[Pulonia]] e Sassonia Federico Augusto II.

Fuje fratiello 'e [[Carlo IV 'e Spagna]] e 'e Maria Luisa 'e Spagna, mugliera 'e ll'imperatore d'ô [[Sacro Rummano Impero]] [[Liopoldo II d''o Sacro Rummano Impero|Liopoldo II]].

== Regno 'e Napule e Sicilia ==
Dint'â ll'anno [[1759]] murette 'o zio sujo, [[Ferdinando VI 'e Spagna]] senza lassà arede. Grazzie a la puliteca 'e Isabella 'e Farnese, Carlo era già sciurtuto rre 'e Napule e rre 'e Sicilia, ma cu 'a vacanza d'ô trono d'ô stato ibbereco se presentava, pe' isso, a pussibberetà 'e addeventà rre 'e uno d'ê State cchiù fuorte e 'nfluente 'e ll'[[Europa]] 'ntiera; decerette mperzò 'e lassà 'e curone 'e chiste Regne ô figlio Ferdinando e 'e sarpà vierzo 'a Spagna arrò fuje nummenato rre.

La [[reggenza]], p'â menuretà d'ô Rre, fuje affedata ô [[Tuscana|tuscano]] [[Bernardo Tanucci]], ca pruvaje a lla spannere pe' cchiù tiempo pussibbere, avvencenno 'o Ferdinando d'ê necessità, p'ô Regno, d'â fatica suja. 

== Matremmonio e figlie ==
[[File:Painting of the family of Ferdinando IV (Angelica Kauffmann, 1782).jpg|thumb|'A famiglia riale.]]
'Int'â ll'anno [[1768]] s'accasa cu l'arciduchessa Maria Carolina d'Austria, figlia 'e ll'imperatore [[Francesco I 'e Lurena]] e 'e  ll'arciduchessa [[Maria Teresa I d'Austria]]. Avetteno chiste figlie:

* SAR 'a princepessa Maria Teresa 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nata a Napule 'int'ô [[1772]] e morta a [[Vienna]] 'int'ô [[1807]]. Fuje mugliera d'ô primmo 'mperatore 'e ll'[[Impero austriaco|Austria]] [[Francesco I d'Austria|Francesco I]].

* SAR 'a princepessa Luisa 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nata a Napule 'int'ô [[1773]] e morta a [[Firenze]] 'int'ô [[1803]]. Fuje mugliera d'ô granduca [[Ferdinando III 'e Tuscana]].

* SM 'o rre [[Francesco I d''e Ddoje Sicilie]], nato a Napule 'int'ô [[1777]] e morto 'int'ô [[1830]]. S'accasaje primma cu ll'arciduchessa Maria Clementina d'Austria e aroppo cu l'infanta 'e Spagna Maria Isabella.

* SAR 'a princepessa Maria Cristina 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nata a Napule 'int'ô [[1779]] e morta a [[Turino]] 'int'ô [[1849]]. Fuje 'a mugliera d'ô rre [[Carlo Felice I 'e Zardegna]].

* SAR 'a princepessa Maria Amelia 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nata a Napule 'int'ô [[1782]] e morta 'int'ô [[1865]] a Claremont [[Ngreterra]]). Se spusaje c'ô rre [[Luigge Filippo I 'e Franza]].

* SAR 'a principessa Maria Antonia 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nata a Napule 'int'ô [[1784]] e morta a [[Madrid]] 'int'ô [[1806]]. Fuje a mugliera d'ô rre [[Ferdinando VII 'e Spagna]].

* SAR 'o princepe Liopoldo 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nato a Napule 'int'ô [[1790]] e morto 'int'ô [[1851]]. Se spusaje cu ll'arciduchessa Maria Clementina d'Asburgo-Lurena.


'O [[27 'e nuvembre]] d'ô [[1814]] s'accasaje a [[Palermo]] cu 'a duchessa 'e Florida, Lucia Migliaccio. Nun avetteno figlie.

== Regno (1776 - 1799) ==

A ll'anno [[1767]] fernette 'a Reggenza e 'o primmo atto sujo comme rre fuje l'aspulsione d'ê Gesuite. Appriesso appruvaje 'a capitulazzione matremmuniale 'n cui fegurava ll'obbrego 'e dunà â reggina 'a parola 'int'ô cunziglio 'e Stato aropp'â nasceta d'ô primmo figlio. Ll'ambezzione 'e chesta era 'e purtà 'o Regno vierzo na pusizzione 'e putere; pe' llo fare asercitaje 'e ffunzione riale pe' cunto d'ô rre, poco nvezzato a 'e ffatiche d'ô palazzo.

A Tanucci succerette 'int'a ll'anno [[1777]], Sir John Acton. Acton, nummenato d'â reggina, purtaje a termine na puliteca d'azziccamniento  a 'o [[Sacro Rummano Impero]] e ô [[Regno Aunito]] firmanno cu chiste accorde cummerciale e melitare. 

Cu 'a [[Revoluzzione Franzesa]] ([[1789]]), 'a corte napulitana nun se mustraje cuntraria a ll'adee revoluzzionarie, nfino a ll'asecuzzione d'ô rre [[Luigge XVI 'e Franza]], cugnato d'â reggina 'e Napule, ca purtaje Ferdinando a s'aunì â [[Primma Cualizzione]] contro 'a [[Primma Repubbreca Franzesa]] d'ô [[1793]].

Abbenché firmaje 'a pace c'a Franza 'int'ô [[1796]], ca pettramente êva occupato [[Romma]], 'o Rre se senteva da chesta menacciato, mperzò, nfluenzato p'â mugliera e p'ê vettorie 'e Nelson, decerette 'e azziccà Romma, ma fuje priesto scusuto da 'e ffrangise e ubbregato a sarpà vierzo 'a Sicilia. 

== Reggime Napulioneco ==

'E ffrangise trasetteno a Napule pure se avversate da 'e cclasse populare fedele a 'o rre, c'ô supporto d'â nubbertà criajeno 'a [[Repubbreca Partenupea]] (jennaro [[1799]]- a maggio [[1800]]). 'O rre mannaje azzò 'o cardenale Ruffo cu n'asercito pe' pruvà a cunquestà Napule. 'Int'ô [[1800]] 'o rre trasette 'int'â Capitale.

C'â uerra nfra 'a [[Franza]] e 'o [[Sacro Rummano Impero]], 'o rre signaje nu trattato 'e niutraletà ma priesto secuteiaje russe e austriace 'int'â Terza Cualizzione. 'E vvittorie frangise a Austerlitz cunsentetteno a [[Napulione]] 'e mannà n'asercito a Napule, custregnenno Ferdinando a na nuova fuiuta 'n Sicilia. 

'O Regno fuje affedato ô fratiello 'e Napulione, [[Giuseppe Bonaparte]] comme rre 'e Napule e Sicilia, pure se chest'urtema nun fuje maje cunquestata grazzie â cullabburazzione bretanneca 'e cui gudeva Ferdinando.  

== 'A Restaurazzione, 'a revoluzzione d'ô 1820 e 'a Santa Allianza ==

C'â caruta 'e Napulione, nce fuje pure chella 'e [[Gioacchino Murat]], succeruto a Giuseppe Bonaparte, e 'o returno 'e Ferdinando a Napule. 'A puliteca, a partire d'ô [[1815]], secuteiaje chella austriaca 'e Metternich: cunservaturismo e mantenimiento d'ô [[statu quo]]. A ll'anno [[1816]] nce fuje a pruclamazzione 'e ll'aunione d'ê dduje regne sutto 'o nomme 'e Regno d'ê Ddoje Sicilie.

'E suppressiune d'ô libberalismo purtajeno mperò, 'int'ô Luglio d'ô [[1820]] a nu curpo melitare 'ncapo 'o generale Guglielmo Pepe ca ubbregaje 'o rre a firmà na nuova custituzzione.

'O regno s'aunì mperzò â [[Santa Allianza]] ca, pe' mmano 'e ll'asercito austriaco, trasuto a Napule, restauratte 'o ''statu quo'' e cancellaje 'a nuova custituzzione. 

Ferdinando murette 'int'â cità 'e Napule 'o [[4 'e jennaro]] d'ô [[1825]] a l'età 'e 74 anne.


== Vvoce pariente ==

*[[Regno d''e Ddoje Sicilie]]
*[[Regno 'e Napule]]
*[[Regno 'e Sicilia]]
*[[Gioacchino Murat]]
*[[Napulione]]
*[[Burbone 'e Napule]]

[[Categurìa:Storia]]
[[Categurìa:Rre d"e Ddoje Sicilie]]