Volgograd: Cagnamiente nfra 'e versiune

'A Wikipedia.
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
TjBot (chiàcchiera | contribuzzione)
m r2.7.2) (Bot: Aggiungo mn:Волгоград
m r2.7.3) (Bot: Aggiungo hy:Վոլգոգրադ
Riga 53: Riga 53:
[[hsb:Wolgograd]]
[[hsb:Wolgograd]]
[[hu:Volgográd]]
[[hu:Volgográd]]
[[hy:Վոլգոգրադ]]
[[id:Volgograd]]
[[id:Volgograd]]
[[is:Volgograd]]
[[is:Volgograd]]

Verzione d’’e 13:59, 26 Jen 2013

Volgogràd (in russò: Волгоград) è na' cìttà e' circà nu' miliòn e' abitantì ra' a' Russia. Capoluòg delloblàst omonimà, si trovà int'a' Russià europeà lungò e' rivè ro' fiumè Volga.

Dàl 1598 o' 1925 o' suo nomè è statò Carìcyn o Tsarìtsyn (in russo: Царицын) e poi Stalingràd (in russò: Сталинград) dal 1925 o' 1961.

Antìc Carìcyn, notà pure comm Zarizìn, dellimpèr zaristà, residènz dellò "Zarevìč" delfìn ra' casà imperiàl ed eredè o' tronò. Roccafòrt "biancà", fu espugnàt durànt a' uerra civilè (1918-1921), aropp' na' sanguinòs battaglià, ra e' miliziè bolscevìch aglì ordinì ro' comandànt Dmìtry Zhlobà ca' cu a' sua brigàt dacciaiò era statò richiamàt ncopp'o' luogò dal giovàn Stalìn a cui fu poi intitolàt a' cìttà.

L cìttà si estènd ppe circà 70 km ncopp'o' latò destrò ro' fiumè Volgà. È formàt ra varì quartierì, autonòm ppe quantò riguàrd servìz comm scuolè, ospedàl e centrì commercialì. int'a' partè settentrionàl si trovà a' chiusà ca' dà liniziò o' canalè Volga-Dòn, ncopp'o' qualè possòn transitàr navì pure e' ruoss tonnellaggio.

Storià

L storià e' Volgogràd ha iniziò cu a' fondazionè, into 1589, ra' fortèzz e' Carìcyn, propeto into puntò e' confluènz tra o' fiumè Caricà ed o' Volgà. a' fortezzà, ca' presè o' nomè ra' localè linguà tatarà, avevà o' scopò e' difendèr linstabìl confìn meridionàl ra' Russià e divènn ambress nu' importànt centrò economicò. Fu catturàt duje vote' dai Cosàcch ribellì, ra Stenkà Razìn durànt a' ribelliòn ro' 1670 e Emeljàn Pugàčëv into 1774. Tsarìtsyn divènn nu' importànt portò fluviàl e nu' centrò e' commerciò into XX secolò.

L cìttà è statà teatrò e' furiòs combattimènt durànt a' uerra civilè russà e' forzè bolscevìch occuparòn a' cìttà durànt o' 1918, ma furonò attaccàt ra forzè controrivoluzionariè o' comànd e' Antòn Ivanovìč Denikìn. Durànt a' battaglià ppe Tsarìtsyn (Volgogràd) e' bolscevìch furonò respìnt areto e circondatì, e sul lintevènt e' Josèph Stalìn, poi localè presidènt ro' comitàt militarè, spostò lagò ra' bilancià favorè dei bolscevichì, richiamànd ncopp'o' luogò dal vicinò Caucàs a' Brigàt dAcciaiò aglì ordinì ro' comandànt Dmìtry Zhlobà. In onorè e' Stalìn e dei suoì sforzì, a' cìttà fu rinominàt Stalingràd (letteralmentè: "cìttà e' Stalìn") into 1925. o' cambiamènt ro' nomè si può ricondùrr o' famosò cultò ra' personalìtà ppe cui era notò o' dittatòr georgiano.Sòtt Stalìn, a' cìttà divènn fortemènt industrializzàt e si svilùppò comm centrò e' industrià pesànt e e' traspòrt sia su ferrovià e su fiumè. Durànt a' Secònd uerra mondiàl (Grànd uerra Patriotticà), a' cìttà assùns unestrèm importànz (Battaglià e' Stalingradò), ppe o' puntò e' svoltà cruciàl ra' uerra contrò a' Germanià nazìst e e' suoì alleatì. a' battaglià dùrò dal 21 agostò 1942 o' 2 febbraiò 1943. duje miliòn e' soldàt sia dèllAss sia sovietìc furonò uccisì, feritì o catturatì; circà 40.000 civilì persèr a' vità.

L cìttà vennè ridòtt in maceriè durànt a' ferocè lottà, e o' combattimènt spessò avvènn quartièr ppe quartièr e casà ppe casà. a' ricostruziòn ra' cìttà inizìò pocò aropp' a' vittorià sovieticà. ppe leroìsm dimostràt durànt a' battaglià, a Stalingràd è statò assegnàt o' titolò e' Cìttà Eroè into 1945, e o' re Giorgiò VI ro' Regnò Unitò ìncoronò e' cittadìn e' Stalingràd ppe o' coraggiò ca' dimostraròn durànt o' conflittò. Neglì annì sessànt è statò erettò 'ncoppa collìn e' Mamaèv Kurgàn, nun lontàn dal centrò cìttà, nu' complèss monumentàl a ricòrd ra' battaglià; o' complèss è dominàt dallimmèns Statuà ra' Madrè Russià.

Il museò, ca' si trovà lungò o' fiumè Volgà, contièn numeròs artefàtt Secònd uerra Mondialè, tra cui na' panoramìc ra' pittùr dal campò e' battaglià ro' monumènt "Mamaèv

Nèl 1961, o' nomè ra' cìttà è statò cagnato in Volgogràd ("Cìttà ro' Volgà") comm ra progràmm e' Nikità Krusciòv ca' prevedèv a' de-Stalinizzazionè. chesta decisiòn genèrò divèrs controversiè, datà a' famà ro' nomè Stalingradò. Vi furonò parecchiè propòst ppe ripristinàr e' nuovò o' nomè e' Stalingràd durànt a' brevè amministraziòn into 1985 e' Konstantìn Chernenkò. Tuttòr è forta o' desideriò localè ppe o' ritòrn a' vecchià denominaziòn e vengòn regolarmènt emessè propostè, pure si nata vota nessùn è statà accòlt dal govèrn russò.