Corea d"o Nord: Cagnamiente nfra 'e versiune

'A Wikipedia.
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
m r2.7.2) (Robot: Modifico diq:Korya Zımey in diq:Koryaya Zımey
Addbot (chiàcchiera | contribuzzione)
m Bot: Migrating 177 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q423 (translate me)
Riga 24: Riga 24:


[[Categoria:Giugrafia]]
[[Categoria:Giugrafia]]

[[ace:Korèa Utara]]
[[af:Noord-Korea]]
[[als:Nordkorea]]
[[am:ሰሜን ኮርያ]]
[[an:Coreya d'o Norte]]
[[ang:Norþcorēa]]
[[ar:كوريا الشمالية]]
[[arz:كوريا الشماليه]]
[[ast:Corea del Norte]]
[[az:Koreya Xalq Demokratik Respublikası]]
[[bar:Nordkorea]]
[[bat-smg:Šiaurės Kuoriejė]]
[[bcl:North Korea]]
[[be:Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка]]
[[be-x-old:Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка]]
[[bg:Северна Корея]]
[[bn:উত্তর কোরিয়া]]
[[bo:བྱང་ཀོ་རི་ཡ།]]
[[bpy:ঔয়াং কোরিয়া]]
[[br:Republik Poblel ha Demokratel Korea]]
[[bs:Sjeverna Koreja]]
[[bug:Korea Utara]]
[[bxr:Хойто Солонгос]]
[[ca:Corea del Nord]]
[[cbk-zam:Corea del Norte]]
[[ceb:Amihanang Korea]]
[[ckb:کۆریای باکوور]]
[[crh:Şimaliy Koreya]]
[[cs:Severní Korea]]
[[csb:Kòrejańskô Lëdowò-Demokratnô Repùblika]]
[[cy:Gogledd Corea]]
[[da:Nordkorea]]
[[de:Nordkorea]]
[[diq:Koryaya Zımey]]
[[dsb:Pódpołnocna Koreja]]
[[dv:އުތުރު ކޮރެއާ]]
[[dz:བྱང་ཀོ་རི་ཡ་]]
[[ee:North Korea]]
[[el:Βόρεια Κορέα]]
[[en:North Korea]]
[[eo:Nord-Koreio]]
[[es:Corea del Norte]]
[[et:Põhja-Korea]]
[[eu:Ipar Korea]]
[[ext:Corea el Norti]]
[[fa:کره شمالی]]
[[fi:Korean demokraattinen kansantasavalta]]
[[fiu-vro:Põh'a-Korea]]
[[fo:Norðurkorea]]
[[fr:Corée du Nord]]
[[frp:Corê du Nord]]
[[fy:Noard-Korea]]
[[ga:An Chóiré Thuaidh]]
[[gag:Poyraz Koreya]]
[[gan:朝鮮民主主義人民共和國]]
[[gd:Coirèa a Tuath]]
[[gl:Corea do Norte - 조선]]
[[gu:ઉત્તર કોરિયા]]
[[gv:Yn Chorea Twoaie]]
[[hak:Tsêu-siên Mìn-tsú Tsú-ngi Ngìn-mìn Khiung-fò-koet]]
[[haw:Kōlea ʻĀkau]]
[[he:קוריאה הצפונית]]
[[hi:उत्तर कोरिया]]
[[hif:North Korea]]
[[hr:Sjeverna Koreja]]
[[hsb:Sewjerna Koreja]]
[[ht:Kore dinò]]
[[hu:Észak-Korea]]
[[hy:Կորեայի Ժողովրդա-Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
[[ia:Corea del Nord]]
[[id:Korea Utara]]
[[ie:Nord-Korea]]
[[ilo:Amianan a Korea]]
[[io:Nord-Korea]]
[[is:Norður-Kórea]]
[[it:Corea del Nord]]
[[ja:朝鮮民主主義人民共和国]]
[[jbo:berti zei .dcosyn]]
[[jv:Koréa Lor]]
[[ka:კორეის სახალხო დემოკრატიული რესპუბლიკა]]
[[kbd:КӀэрей Джылэр Демократ Республикэ]]
[[kk:Корей Халық Демократиялық Республикасы]]
[[kl:Korea Avannarleq]]
[[km:កូរ៉េខាងជើង]]
[[kn:ಉತ್ತರ ಕೊರಿಯಾ]]
[[ko:조선민주주의인민공화국]]
[[krc:Корей Халкъ-Демократ Республика]]
[[ksh:Nordkorea]]
[[ku:Korêya Bakur]]
[[kv:Корея Войтыр Демократия Республика]]
[[kw:Korea Gledh]]
[[la:Respublica Popularis Democratica Coreana]]
[[lad:Korea del Nord]]
[[lb:Demokratesch Volleksrepublik Korea]]
[[lez:Кореядин Халкьдинни-Демократиядин Республика]]
[[li:Noord-Korea]]
[[lmo:Corea del Nòrd]]
[[ln:Kore ya Nola]]
[[lt:Šiaurės Korėja]]
[[lv:Ziemeļkoreja]]
[[mg:Korea Avaratra]]
[[mi:Kōrea-ki-te-raki]]
[[mk:Демократска Народна Република Кореја]]
[[ml:ഉത്തര കൊറിയ]]
[[mn:Умард Солонгос]]
[[mr:उत्तर कोरिया]]
[[ms:Korea Utara]]
[[my:ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]
[[na:Ripubrikit Engame Korea]]
[[nah:Corea Mictlāmpa]]
[[nds:Noordkorea]]
[[ne:उत्तर कोरिया]]
[[nl:Noord-Korea]]
[[nn:Nord-Korea]]
[[no:Nord-Korea]]
[[nov:Nord Korea]]
[[nv:Kolíya Bikéyah Náhookǫsjí Siʼánígíí]]
[[oc:Corèa del Nòrd]]
[[or:ପୂର୍ବ କୋରିଆ]]
[[os:Корейы Адæмон Демократон Республикæ]]
[[pam:Pangulung Korea]]
[[pap:Nort Korea]]
[[pih:North Koriya]]
[[pl:Korea Północna]]
[[pms:Coréa dël Nòrd]]
[[pnb:اتلا کوریا]]
[[ps:شمالي کوريا]]
[[pt:Coreia do Norte]]
[[qu:Chusun Runakapaq Runallaqta Republika]]
[[ro:Coreea de Nord]]
[[ru:Корейская Народно-Демократическая Республика]]
[[rw:Koreya y’Amajyaruguru]]
[[sa:उत्तर कोरिया]]
[[sah:Хоту Кэриэйэ]]
[[scn:Corea dû Nord]]
[[sco:North Korea]]
[[se:Davvi-Korea]]
[[sh:Demokratska Narodna Republika Koreja]]
[[simple:North Korea]]
[[sk:Kórejská ľudovodemokratická republika]]
[[sl:Severna Koreja]]
[[so:Waqooyiga Kuuriya]]
[[sq:Koreja e Veriut]]
[[sr:Северна Кореја]]
[[ss:IKhoriya leseNyakatfo]]
[[su:Koréa Kalér]]
[[sv:Nordkorea]]
[[sw:Korea Kaskazini]]
[[szl:Půłnocno Koryjo]]
[[ta:வடகொரியா]]
[[te:ఉత్తర కొరియా]]
[[tg:Куриёи Шимолӣ]]
[[th:ประเทศเกาหลีเหนือ]]
[[tk:Demirgazyk Koreýa]]
[[tl:Hilagang Korea]]
[[tpi:Not Koria]]
[[tr:Kuzey Kore]]
[[tt:Корея Халык Демократик Җөмһүрияте]]
[[udm:Корея Калык-Демократи Республика]]
[[ug:شىمالىي چاۋشيەن]]
[[uk:Корейська Народно-Демократична Республіка]]
[[ur:شمالی کوریا]]
[[uz:Koreya Xalq Demokratik Respublikasi]]
[[vec:Corea del Nord]]
[[vi:Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên]]
[[vo:Nolüda-Koreyän]]
[[war:Amihanan nga Korea]]
[[wo:Kore gu Bëj-gànnaar]]
[[wuu:朝鲜民主主义人民共和国]]
[[xal:Солңһудин Улс Орн]]
[[xmf:ოორუე კორეა]]
[[yi:צפון קארעע]]
[[yo:Kòréà Àríwá]]
[[zh:朝鲜民主主义人民共和国]]
[[zh-classical:朝鮮民主主義人民共和國]]
[[zh-min-nan:Tiâu-sián]]
[[zh-yue:朝鮮民主主義人民共和國]]

Verzione d’’e 06:16, 10 Màr 2013

a' Repubblìc Democratìc Popolàr e' Coreà (in Hàngŭl 조선민주주의인민공화국; in coreàn Chòsŏn Minjujùŭ Inmìn Konghwagùk; in Hanjà 朝鮮民主主義人民共和國), conosciùt cchiu' comunemènt comm Coreà ro' Nòrd, occupà a' mètà settentrionàl ra' penisòl coreanà, confìn a nòrd cu a' Cinà e ppe nu' brevè trattò cu a' Russià a nord-èst, ppe'tramente' a meridiòn a' zonà demilitarizzàt coreàn a' separà ra' Coreà ro' Sùd. Ad ovèst è bagnàt dal Mar Giallò e ad est dal mar ro' Giapponè A' capitale e'Pyongyang.

L duje Coreè, int'e' perzone dellallòr presidènt ra' Coreà ro' Sud Roh Moo-hyùn e dal leadèr ra' Coreà ro' Nòrd Kim Jong-ìl, hannò firmàt nu' accòrd e' pacè o' 4 ottòbr 2007, aropp' decènn e' ostilìtà. Laccordò, tuttavià, è statò gravemènt violàt ra' Coreà ro' Nòrd aropp' o' lanciò e' varì missìl a media-lùng gittàt a largò dellOceàn Pacifìc oltrepassànd pure o' spaziò aereò e' Coreà ro' Sud e Giapponè, e soprattùtt a causà e' duje tèst nucleàr condòtt in Coreà ro' Nòrd nellottòbr 2006 e into maggiò 2009.

Il govèrn nordcoreàn si presènt comm nu' Statò multipartitìc governàt sott' a' guidà ro' Partìt ro' fatic e' Coreà, guidàt sicond lideologià politìc ra' Juchè, ovverosià dellautosufficienzà..

L Coreà ro' Nòrd è ufficialmènt nu' Statò socialistà, ma sicond alcunì medià e organizzaziòn o' e' fori ra' Coreà ro' Nòrd, è na' dittatùr totalitarià e' stampò stalinistà, cu nu' cultò ra' personalìtà elaboràt intòrn a' famiglià Kim e cu na' re' peggiòr situaziòn mondiàl in materià e' dirìtt umanì e ppe talè ragiòn vivè oggì costantemènt isolàt ra' comunìtà internazionalè. Vienè utilizzàt a' pianificaziòn centràl ppe organizzàr e' propriè politìch economìch e socialì. e' sue presè e' posiziòn ideologìch su questiòn comm o' ruolò re' massè, chello deglì intellettuàl e o' fervòr rivoluzionariò segnàn a' differènz fondamentàl tra o' regimè nordcoreanò, lUniòn Sovietìc e' Stalìn o a' Cinà maoista.

Secònd Amnèsty Internationàl è nu' dei Paesì cu a' peggiòr situaziòn riguàrd a' dirìtt umanì e e' libèrtà fondamentàl e' condiziòn e' vità int'a' repubblìc popolàr song fortemènt segnàt ra na' politìc economìc basatà sullindustrià pesantè, ma ciononostantè, lisolamènt politìc ed economìc acutizzatòs aropp' a' dissoluziòn dellUniòn Sovietìc in concomitànz cu gravì calamìtà naturalì, hannò causàt nu' impoverimènt soprattùtt ro' settòr agricòl a partìr daglì annì settantà. nun song disponibìl datì ufficiàl circà o' reddìt pro capitè mediò. a' Coreà ro' Nòrd si estènd ppe 120.540 km2, ed ha circà 22.7 miliòn e' abitànt (lugliò 2004). Finò o' 1945, a' storià ra' Coreà nun distinguè sostanzialmènt fra o' nòrd e o' sud.

Geografià

L Coreà ro' Nòrd occupà a' sporta settentrionàl ra' penisòl coreanà, ricoprènd na' regiòn e' 120 540 km2 (approssimativamènt a' dimensiòn ra' Grecià). a' Coreà ro' Nòrd confìn cu a' Cinà e a' Russià a nòrd e cu a' Coreà ro' Sud lungò a' Zonà demilitarizzàt coreanà. Ad ovèst è presènt o' Mar Giallò e a' Baià e' Coreà, ppe'tramente' ad est è presènt o' Mar ro' Giapponè, ca' a' separà dal Giapponè. o' puntò cchiu' aveto int'a' Coreà ro' Nòrd è o' Montè Paektu-sàn, cu na' altèzz e' 2 744 m. o' fiumè cchiu' lungò è fiumè Amnòk ca' scorrè ppe 790 km.

Il climà è relativamènt temperatò, cu precipitaziòn cchiu' intèns in estatè durànt a' brevè stagiòn re' pioggè chiamàt chàngm ed invèrn ca' possòn esserè particolarmènt pungentì. o' 7 agostò 2007 avvènn na' devastànt inondazionè, a' peggiòr deglì ultimì 40 annì, e costrìns o' govèrn a chiedèr aiutì internazionalì. e' organizzaziòn nun governativè, comm a' Crocè Rossà, organizzaròn na' raccòlt fondì ppe chella ca' si temevà diventàss na' catastròf umanitarià.

L capitàl e a' cìttà cchiu' grandè è Pyongyàng. Tra e' altrè cìttà principàl song presènt Kaèsŏng a sùd, Sinuìj a nordovèst, Wŏnsàn e Hàmhŭng ad est e Chongjìn a nordest.

Popolazionè

L popolaziòn ra' Coreà ro' Nòrd è e' 22.224.195 abitantì. Moltè agenziè e' svilùpp ed aiutò stimàn a' popolaziòn a circà 18-20 miliòn e' personè. Si segnàl ra moltè partì nu' elevàt gradò e' repressiòn politicà, dirètt conseguènz ro' sistèm totalitariò ca' è gestìt unicamènt sicond lideologià Juchè, ca' ha sostituìt int'a' nova costituziòn ro' 2009 e' princìp ro' comunismò. Lisolazionìsm ro' govèrn nun permètt e' conoscèr e' effètt 'ncoppa popolaziòn e' periodìch carestiè.

L popolaziòn dellò Statò è na' re' cchiu' omogeneè ro' munno sott' o' profìl linguistìc ed etnicò cu sul piccòl minorànz proveniènt ra' Cinà e dal Giapponè. e' altrì residènt nun coreanì, ppe a' maggiòr partè, o' song sul temporaneamentè, tra chisti troviàm russì, cinesì e vietnamitì.