Ferdinando I d''e Ddoje Sicilie
Ferdinando I d"e Ddoje Sicilie, (Napule 1751 - Napule 1824) fuje nu princepe napulitano e appriesso Rre 'e Napule c'ô nomme 'e Ferdinando IV 'e Napule e Rre 'e Sicilia c'ô nomme 'e Ferdinando III 'e Sicilia d'ô 1759 nfin'ô 1816. 'Int'a ll'anno 1816 addeventaje 'o primmo Rre d'ê Ddoje Sicilie.
Famiglia
[cagna | cagna surgente]Nascette 'int'ô Palazzo Riale 'e Napule ô 12 'e jennaro 1751 figlio d'ô rre Carlo III 'e Spagna, tanno rre 'e Napule e Sicilia, e 'e Maria Amalia 'e Sassonia mugliera 'e Carlo. O princepe era nepote pe' parte 'e pate d'ô rre Filippo V 'e Spagna e pe' parte 'e mate llo era d'ô rre 'e Pulonia e Sassonia Federico Augusto II.
Fuje fratiello 'e Carlo IV 'e Spagna e 'e Maria Luisa 'e Spagna, mugliera 'e ll'imperatore d'ô Sacro Rummano Impero Liopoldo II.
Regno 'e Napule e Sicilia
[cagna | cagna surgente]Dint'â ll'anno 1759 murette 'o zio sujo, Ferdinando VI 'e Spagna senza lassà arede. Grazzie a la puliteca 'e Isabella 'e Farnese, Carlo era già sciurtuto rre 'e Napule e rre 'e Sicilia, ma cu 'a vacanza d'ô trono d'ô stato ibbereco se presentava, pe' isso, a pussibberetà 'e addeventà rre 'e uno d'ê State cchiù fuorte e 'nfluente 'e ll'Europa 'ntiera; decerette mperzò 'e lassà 'e curone 'e chiste Regne ô figlio Ferdinando e 'e sarpà vierzo 'a Spagna arrò fuje nummenato rre.
La reggenza, p'â menuretà d'ô Rre, fuje affedata ô tuscano Bernardo Tanucci, ca pruvaje a lla spannere pe' cchiù tiempo pussibbere, avvencenno 'o Ferdinando d'ê necessità, p'ô Regno, d'â fatica suja.
Matremmonio e figlie
[cagna | cagna surgente]'Int'â ll'anno 1768 s'accasa cu l'arciduchessa Maria Carolina d'Austria, figlia 'e ll'imperatore Francesco I 'e Lurena e 'e ll'arciduchessa Maria Teresa I d'Austria. Avetteno chiste figlie:
- SAR 'a princepessa Maria Teresa 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nata a Napule 'int'ô 1772 e morta a Vienna 'int'ô 1807. Fuje mugliera d'ô primmo 'mperatore 'e ll'Austria Francesco I.
- SAR 'a princepessa Luisa 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nata a Napule 'int'ô 1773 e morta a Firenze 'int'ô 1803. Fuje mugliera d'ô granduca Ferdinando III 'e Tuscana.
- SM 'o rre Francesco I d''e Ddoje Sicilie, nato a Napule 'int'ô 1777 e morto 'int'ô 1830. S'accasaje primma cu ll'arciduchessa Maria Clementina d'Austria e aroppo cu l'infanta 'e Spagna Maria Isabella.
- SAR 'a princepessa Maria Cristina 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nata a Napule 'int'ô 1779 e morta a Turino 'int'ô 1849. Fuje 'a mugliera d'ô rre Carlo Felice I 'e Zardegna.
- SAR 'a princepessa Maria Amelia 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nata a Napule 'int'ô 1782 e morta 'int'ô 1865 a Claremont Ngreterra). Se spusaje c'ô rre Luigge Filippo I 'e Franza.
- SAR 'a principessa Maria Antonia 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nata a Napule 'int'ô 1784 e morta a Madrid 'int'ô 1806. Fuje a mugliera d'ô rre Ferdinando VII 'e Spagna.
- SAR 'o princepe Liopoldo 'e Burbone-Ddoje Sicilie, nato a Napule 'int'ô 1790 e morto 'int'ô 1851. Se spusaje cu ll'arciduchessa Maria Clementina d'Asburgo-Lurena.
'O 27 'e nuvembre d'ô 1814 s'accasaje a Palermo cu 'a duchessa 'e Florida, Lucia Migliaccio. Nun avetteno figlie.
Regno (1776 - 1799)
[cagna | cagna surgente]A ll'anno 1767 fernette 'a Reggenza e 'o primmo atto sujo comme rre fuje l'aspulsione d'ê Gesuite. Appriesso appruvaje 'a capitulazzione matremmuniale 'n cui fegurava ll'obbrego 'e dunà â reggina 'a parola 'int'ô cunziglio 'e Stato aropp'â nasceta d'ô primmo figlio. Ll'ambezzione 'e chesta era 'e purtà 'o Regno vierzo na pusizzione 'e putere; pe' llo fare asercitaje 'e ffunzione riale pe' cunto d'ô rre, poco nvezzato a 'e ffatiche d'ô palazzo.
A Tanucci succerette 'int'a ll'anno 1777, Sir John Acton. Acton, nummenato d'â reggina, purtaje a termine na puliteca d'azziccamniento a 'o Sacro Rummano Impero e ô Regno Aunito firmanno cu chiste accorde cummerciale e melitare.
Cu 'a Revoluzzione Franzesa (1789), 'a corte napulitana nun se mustraje cuntraria a ll'adee revoluzzionarie, nfino a ll'asecuzzione d'ô rre Luigge XVI 'e Franza, cugnato d'â reggina 'e Napule, ca purtaje Ferdinando a s'aunì â Primma Cualizzione contro 'a Primma Repubbreca Franzesa d'ô 1793.
Abbenché firmaje 'a pace c'a Franza 'int'ô 1796, ca pettramente êva occupato Romma, 'o Rre se senteva da chesta menacciato, mperzò, nfluenzato p'â mugliera e p'ê vettorie 'e Nelson, decerette 'e azziccà Romma, ma fuje priesto scusuto da 'e ffrangise e ubbregato a sarpà vierzo 'a Sicilia.
Reggime Napulioneco
[cagna | cagna surgente]'E ffrangise trasetteno a Napule pure se avversate da 'e cclasse populare fedele a 'o rre, c'ô supporto d'â nubbertà criajeno 'a Repubbreca Partenupea (jennaro 1799- a maggio 1800). 'O rre mannaje azzò 'o cardenale Ruffo cu n'asercito pe' pruvà a cunquestà Napule. 'Int'ô 1800 'o rre trasette 'int'â Capitale.
C'â uerra nfra 'a Franza e 'o Sacro Rummano Impero, 'o rre signaje nu trattato 'e niutraletà ma priesto secuteiaje russe e austriace 'int'â Terza Cualizzione. 'E vvittorie frangise a Austerlitz cunsentetteno a Napulione 'e mannà n'asercito a Napule, custregnenno Ferdinando a na nuova fuiuta 'n Sicilia.
'O Regno fuje affedato ô fratiello 'e Napulione, Giuseppe Bonaparte comme rre 'e Napule e Sicilia, pure se chest'urtema nun fuje maje cunquestata grazzie â cullabburazzione bretanneca 'e cui gudeva Ferdinando.
'A Restaurazzione, 'a revoluzzione d'ô 1820 e 'a Santa Allianza
[cagna | cagna surgente]C'â caruta 'e Napulione, nce fuje pure chella 'e Gioacchino Murat, succeruto a Giuseppe Bonaparte, e 'o returno 'e Ferdinando a Napule. 'A puliteca, a partire d'ô 1815, secuteiaje chella austriaca 'e Metternich: cunservaturismo e mantenimiento d'ô statu quo. A ll'anno 1816 nce fuje a pruclamazzione 'e ll'aunione d'ê dduje regne sutto 'o nomme 'e Regno d'ê Ddoje Sicilie.
'E suppressiune d'ô libberalismo purtajeno mperò, 'int'ô Luglio d'ô 1820 a nu curpo melitare 'ncapo 'o generale Guglielmo Pepe ca ubbregaje 'o rre a firmà na nuova custituzzione.
'O regno s'aunì mperzò â Santa Allianza ca, pe' mmano 'e ll'asercito austriaco, trasuto a Napule, restauratte 'o statu quo e cancellaje 'a nuova custituzzione.
Ferdinando murette 'int'â cità 'e Napule 'o 4 'e jennaro d'ô 1825 a l'età 'e 74 anne.