Abraham Lincoln: Cagnamiente nfra 'e versiune
m r2.7.2) (Bot: Aggiungo pag:Abraham Lincoln |
m Bot: Migrating 131 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q91 (translate me) |
||
Riga 48: | Riga 48: | ||
{{Link AdQ|de}} |
{{Link AdQ|de}} |
||
[[af:Abraham Lincoln]] |
|||
[[am:አብርሀም ሊንከን]] |
|||
[[an:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ang:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ar:أبراهام لينكون]] |
|||
[[arz:ابراهام لينكولن]] |
|||
[[ast:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ay:Abraham Lincoln]] |
|||
[[az:Avraam Linkoln]] |
|||
[[bar:Abraham Lincoln]] |
|||
[[bat-smg:Abrahams Lėnkuolns]] |
|||
[[bcl:Abraham Lincoln]] |
|||
[[be:Аўраам Лінкальн]] |
|||
[[be-x-old:Абрагам Лінкальн]] |
|||
[[bg:Ейбрахам Линкълн]] |
|||
[[bn:আব্রাহাম লিংকন]] |
|||
[[br:Abraham Lincoln]] |
|||
[[bs:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ca:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ceb:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ckb:ئێبراھام لینکۆن]] |
|||
[[co:Abraham Lincoln]] |
|||
[[cs:Abraham Lincoln]] |
|||
[[cy:Abraham Lincoln]] |
|||
[[da:Abraham Lincoln]] |
|||
[[de:Abraham Lincoln]] |
|||
[[diq:Abraham Lincoln]] |
|||
[[dsb:Abraham Lincoln]] |
|||
[[dv:އަބްރަހަމް ލިންކަން]] |
|||
[[el:Αβραάμ Λίνκολν]] |
|||
[[en:Abraham Lincoln]] |
|||
[[eo:Abraham Lincoln]] |
|||
[[es:Abraham Lincoln]] |
|||
[[et:Abraham Lincoln]] |
|||
[[eu:Abraham Lincoln]] |
|||
[[fa:آبراهام لینکلن]] |
|||
[[fi:Abraham Lincoln]] |
|||
[[fo:Abraham Lincoln]] |
|||
[[fr:Abraham Lincoln]] |
|||
[[fy:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ga:Abraham Lincoln]] |
|||
[[gan:亞伯拉罕·林肯]] |
|||
[[gd:Abraham Lincoln]] |
|||
[[gl:Abraham Lincoln]] |
|||
[[gv:Abraham Lincoln]] |
|||
[[hak:Â-pak-lâ-hón Lìm-khén]] |
|||
[[he:אברהם לינקולן]] |
|||
[[hi:अब्राहम लिंकन]] |
|||
[[hif:Abraham Lincoln]] |
|||
[[hr:Abraham Lincoln]] |
|||
[[hu:Abraham Lincoln]] |
|||
[[hy:Աբրահամ Լինքոլն]] |
|||
[[ia:Abraham Lincoln]] |
|||
[[id:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ie:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ilo:Abraham Lincoln]] |
|||
[[io:Abraham Lincoln]] |
|||
[[is:Abraham Lincoln]] |
|||
[[it:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ja:エイブラハム・リンカーン]] |
|||
[[jv:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ka:აბრაამ ლინკოლნი]] |
|||
[[kk:Авраам Линкольн]] |
|||
[[km:អាប្រាហាម លីនខូន]] |
|||
[[kn:ಅಬ್ರಹಮ್ ಲಿಂಕನ್]] |
|||
[[ko:에이브러햄 링컨]] |
|||
[[ku:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ky:Линкольн, Авраам]] |
|||
[[la:Abrahamus Lincoln]] |
|||
[[lad:Abraham Lincoln]] |
|||
[[lb:Abraham Lincoln]] |
|||
[[lt:Abraham Lincoln]] |
|||
[[lv:Abrahams Linkolns]] |
|||
[[mi:Abraham Lincoln]] |
|||
[[mk:Абрахам Линколн]] |
|||
[[ml:അബ്രഹാം ലിങ്കൺ]] |
|||
[[mn:Абрахам Линкольн]] |
|||
[[mr:अब्राहम लिंकन]] |
|||
[[ms:Abraham Lincoln]] |
|||
[[my:အေဘရာဟမ် လင်ကွန်း]] |
|||
[[mzn:آبراهام لینکلن]] |
|||
[[nah:Abraham Lincoln]] |
|||
[[nds:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ne:अब्राहम लिंकन]] |
|||
[[nl:Abraham Lincoln]] |
|||
[[nn:Abraham Lincoln]] |
|||
[[no:Abraham Lincoln]] |
|||
[[oc:Abraham Lincoln]] |
|||
[[os:Линкольн, Авраам]] |
|||
[[pag:Abraham Lincoln]] |
|||
[[pam:Abraham Lincoln]] |
|||
[[pap:Abraham Lincoln]] |
|||
[[pl:Abraham Lincoln]] |
|||
[[pms:Abraham Lincoln]] |
|||
[[pnb:ابراہام لنکن]] |
|||
[[pt:Abraham Lincoln]] |
|||
[[qu:Abraham Lincoln]] |
|||
[[rm:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ro:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ru:Линкольн, Авраам]] |
|||
[[rue:Абрагам Лінколн]] |
|||
[[rw:Abraham Lincoln]] |
|||
[[scn:Abraham Lincoln]] |
|||
[[sco:Abraham Lincoln]] |
|||
[[sh:Abraham Lincoln]] |
|||
[[simple:Abraham Lincoln]] |
|||
[[sk:Abraham Lincoln]] |
|||
[[sl:Abraham Lincoln]] |
|||
[[sq:Abraham Lincoln]] |
|||
[[sr:Абрахам Линколн]] |
|||
[[sv:Abraham Lincoln]] |
|||
[[sw:Abraham Lincoln]] |
|||
[[ta:ஆபிரகாம் லிங்கன்]] |
|||
[[te:అబ్రహం లింకన్]] |
|||
[[tg:Авраҳам Линколн]] |
|||
[[th:อับราฮัม ลินคอล์น]] |
|||
[[tl:Abraham Lincoln]] |
|||
[[tr:Abraham Lincoln]] |
|||
[[tt:Авраам Линкольн]] |
|||
[[uk:Авраам Лінкольн]] |
|||
[[ur:ابراہام لنکن]] |
|||
[[uz:Abraham Lincoln]] |
|||
[[vi:Abraham Lincoln]] |
|||
[[war:Abraham Lincoln]] |
|||
[[xmf:აბრაამ ლინქოლნი]] |
|||
[[yi:אברהם לינקאלן]] |
|||
[[yo:Abraham Lincoln]] |
|||
[[za:Linzgenj]] |
|||
[[zh:亚伯拉罕·林肯]] |
|||
[[zh-min-nan:Abraham Lincoln]] |
|||
[[zh-yue:林肯]] |
Verzione d’’e 03:32, 10 Màr 2013
Abraham Lincoln. Nato 'o 12 'e frevaro d''o 1809 e muorto 'o 15 'e abbrile d''o 1865. Fuje 'o sedicesemo presidente d''e State Aunite 'e ll'Ammereca.
Puliteca
Isso è 'e na' famiglia e' piunieri, facette e' primme studie e' Giurisprudenza, guadagnandose na'soleda reputazzione ppe a' onestà. Nel 1833 venne eletto deputato a o' Parlamiento e' ll'Illinois 'int'o partito Whig. Divenne uno re'e' leader ro'o' partito sojo 'int'à capitale Springfield, arò se trasfer' 'int'o 1837. Eleyyo 'int'o Cungresso era contro a' guerro cu'o'Miessico.
Ppe quanto riguarda a' schiavitù, pur essendo un'antischiavesta cunvinto, nun cundivise maje appieno a' posizzione e' ll'abulisti:ciò cui isso aspirava era ngopp'a'tutto a' prevenzzione e' un'ulteriore diffusione d' 'a schiavitù, ma isso era nu fermo assertore d' 'o diritto re'e'singoli e' gestire e' soje affari interni.
Presuidente
Into o' 1856 isso facette parte d' 'o partito repubbrecano e 'int'o 1858 ne fuje o' candedato a'o' senato contro o' democrateco Stephen Douglas. 'Int'o'1860 e' repubbrecani, ansiuse e' attirare cchiu frazziune puliteche pussibbili 'int'o' partito, o designarono com'ommo canditato ppe a' presidenza, propunendo nu programma politeco fundato 'ngoppa 'a restrizzione d' 'a schiavitù, a concessione re'e' terre a e' privati e a' reforma re'e' dazzi duganali. Lincoln uttenne a' maggiuranza d' 'e voti eletturali e 'int'o' marzo d' 'o 1861 statte 'int'a' Casa Bjanca.
'Int'o' 1860, quanno fu chiara a' vittoria elettorale e' Lilcon, o' South Carolina, seguito a'll'ate state ro'o' sud,ntrapese e' primmi passi ppe staccarse dall'unione.lincoln se mustrò apierto a'o'dialogo, ma riufitò e 'p rendere e' considerazzione n'eventuale estensione ra'a'schiavitù. O' Crittenden Compromise, a' soluzzione e' compromiso a' isso proposta, nun ottenne risultati favurevoli e 'int'o' fevvraio d' 'o 1861 sette state suddisti se separarono furmalmente a' e' State Aunite e facettero a' Cunfederazzione re'e'State Aunite d'Amereca.
A' guerra e' secessione
Nun vulendo inimicarsi e' state suddsti settentrunali, che nun avevano ancora dichiarato a' prorpia secessione, Lincoln se rifiutò e' ntraprendere un'azzione drasteca;tuttavia decise e' libberà Fort Sumter ('int'a'll'imbocco e' puorto e' Charleston) assediato ra'e'successionisti, e nformò o' guvernature d' 'o' South Carolina ra'a'soja intenzione e' inviare cibo ppe a' guarniggione assediata. E' cunfederati, che nun avevano nisciuna intenzione e' sottostà a un'ulteriore "occupazzione" federale ro'o' prorpio terrieno, aprirono o' foco contro o' forte, rando accussì inizio a' guerra civile. Quanno o' presidente rispose cu ll'invio e' 75.000 vuluntari, ebbe o' Nord ra'a'soja parte, mentre pure e' state sudisti settentrunali dichiararono a' successione.
Into o' curso ro'o' cunflitto, che Lincoln riuscì a vincere affidando o' cumando a' ll'esercito generale Ulysses Grant, o' prublema e' ll'emancipazzione re'e' schiave nun fu trascurato. Affiancandose ora ll'abolizziunisti radicali, mmò e' schiavisti cunservatori, o' presidente riscì a mantenere boni rappuorti cu' e' democrateci e cu' e'state e' cunfine, pure cuntinuanno a' aduperarse ro'o' sojo tentativo e' abulire a' schiavitu definitivamiente.
L'abolizzione ra'a'schiavitù
'Int'o' 22 e' luglio d' 'o 1862, sia in risposta a' e' richieste cchiù radicali, pure ppe esigenze diplumateche,o' presidente nformò o' Gabinetto ra'a'soja ntenzione e' emettere o' Proclama e' emancipazzione,decisione che però nun avrebbe riguardato e' state d' 'o cunfine. O' proclama fuje emanato doje mise cchù aropp, o' 22 e' settempre, aropp'a battaglia e' Antietam.
L'emancipazzione che trasette in vigore o' primmo e' gennaio d' 'o 1863, liberà e' schiavi 'int'e' reggioni cuntrullate ra'e' unionisti e autorizzò a' crazzione e' unità militari e' colore. Lincoln, però, determinato a porre l'emancipazzione e' na' base permanente e into o' 1864 propose l'introduzzione e' un emendamiento fu accettato aropp'a'soja rielezzione, quanno isso stesso utilizzò tutti e' soje puteri ppe assicurà l'approvazzione a' parte ra'a' Camera d' 'e rappresentate 'int'o 31 e' gennaio d' 'o 1865.
Nu' poco e' settimante aropp'o' ll'inizio ro'o' secundo mandato, Licoln annunciè pubblecamiente o' sojo sustegno a suffragio limitato ppe e' niri in Louisiana. Tale aperta presa e' posizzione contro e' cunservatori nun potè che raffurzà e' priani ro'o' fanateco suddista Hojn Wilkes Booth, nun'atture squilibbrato che a' tiempo tramavo cuntro o' presidente. Preoccupato e' l'eventualità che e' nire putessero uttenè o' dritto e' voto, Booth decise e' prucedere e o' 14 e' abbrile d' 'o 1865 ferì murtalmente Lincoln 'int'o' Ford's Theatra a Washinton. Lincoln è muorto o' juorno aroppo.
Bibliografia
- ' A. F. Formiggini, 1913.
- ' Simon & Schuster, 1996. ISBN 0-684-82535-X
- ' Vintage Books, 2001. ISBN 0-375-72532-6
Voci pariente
Jonte esterne
- Biografia completa in italiano di Abraham Lincoln
- Cerimonia di inaugurazione e Primo Discorso Inaugurale di Abraham Lincoln in Italiano
- L'assassinio di Lincoln: complotto confederato, congiura in seno al governo federale o la folle azione di un esaltato?
- (EN) The Lincoln Institute
- (EN) Mr. Lincoln's White House
- (EN) Abraham Lincoln Research Site
- (EN) Abraham Lincoln Assassination
- (EN) Centro studi Lincoln del Knox College
- (EN) Primo discorso inaugurale
- (EN) Secondo discorso inaugurale
- (EN) Notizie e foto originali dai numeri dell'Harper's Weekly degli anni 1860
- (EN) Il vero Lincoln: Un articolo di Walter E. Williams sulla soppressione del diritto a secedere da parte di Lincoln
- (EN) Il Lincoln Museum
- (EN) Costretto alla gloria: il sogno bianco di Abramo Lincoln