Uèmmere: Cagnamiente nfra 'e versiune

'A Wikipedia.
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Comino (chiàcchiera | contribuzzione)
Nessun oggetto della modifica
Comino (chiàcchiera | contribuzzione)
Nessun oggetto della modifica
 
Riga 2: Riga 2:
[[File:Lemiesz.svg|thumb|Forma de gle uèmmere.]]
[[File:Lemiesz.svg|thumb|Forma de gle uèmmere.]]
[[File:Old plough schema.svg|thumb|Arate sémblece<br/>1. Ura <br/>2. Accruocche p’attaccà <br/>3. Accruocche pe métte a punde <br/>4. Curtiégle <br/>5. Scarapiégle <br/>6. Uèmmere <br/>7. Récchia]]
[[File:Old plough schema.svg|thumb|Arate sémblece<br/>1. Ura <br/>2. Accruocche p’attaccà <br/>3. Accruocche pe métte a punde <br/>4. Curtiégle <br/>5. Scarapiégle <br/>6. Uèmmere <br/>7. Récchia]]
Gle '''uèmmere''' (da le [[Lengua latina|latine]] parlate ''*vĕmore'', che metátese vecáleca de le latine ''vŏmere'') è gle piézze de gl'[[arate]] che taglia la tèrra de chiatte.
Gle '''uèmmere''' ([[AFN]]: /ˈwεmːǝrǝ/) è gle piézze de gl'[[arate]] che taglia la tèrra de chiatte.


==Štòria==
Na vòta gle uèmmere éva ne [[cugne (attrézze)|cugne]] de [[légne]] é éva gl'úneche piézze de gl'arate che spaccava la tèrra. Dòppe gle uèmmere fòtte fatte de [[Fierro|fiérre]]. A gl'juorne d'uoje è fatte d'[[acciare]].
Na vòta gle uèmmere éva ne [[cugne (attrézze)|cugne]] de [[légne]] é éva gl'úneche piézze de gl'arate che spaccava la tèrra. Dòppe gle uèmmere fòtte fatte de [[Fierro|fiérre]]. A gl'juorne d'uoje è fatte d'[[acciare]].


==Descrezzione==
Gle uèmmere è na [[lama]] de forma trapezzoidale, appeccecata che ciérte [[mbellone|mbellune]] ngim'a la part'annanze de gl'arate, fermènne na cosa sola che la [[récchia (arate)|récchia]]. Cammeniènne, gle uèmmere taglia gle terréne de chiatte, permettènne a la récchia d'asà é de vetecà la fèlla de tèrra. Pe fà quésse è štate misse annanz'a la récchia, de sguinze é de traviérze respètt'a la derezione de cammine de gl'arate. P'arrènne cchiù fácele l'affennata dénd'a la tèrra gl'ave appeccecate na ponda d'acciare: gle scarapiégle.
Gle uèmmere è na [[lama]] de forma trapezzoidale, appeccecata che ciérte [[mbellone|mbellune]] ngim'a la part'annanze de gl'arate, fermènne na cosa sola che la [[récchia (arate)|récchia]]. Cammeniènne, gle uèmmere taglia gle terréne de chiatte, permettènne a la récchia d'asà é de vetecà la fèlla de tèrra. Pe fà quésse è štate misse annanz'a la récchia, de sguinze é de traviérze respètt'a la derezione de cammine de gl'arate. P'arrènne cchiù fácele l'affennata dénd'a la tèrra gl'ave appeccecate na ponda d'acciare: gle scarapiégle.


Riga 11: Riga 13:


Anziém'a gle scarapiégle, gle uèmmere è gle piézze de gl'arate che ze chenzuma de cchiù, pecciò adda èsse cagnate ogne tande. Gle númmere de vòte che z'adda cagnà depènne d'accomme è tuošte gle terréne (cretuse, pretuse, …).
Anziém'a gle scarapiégle, gle uèmmere è gle piézze de gl'arate che ze chenzuma de cchiù, pecciò adda èsse cagnate ogne tande. Gle númmere de vòte che z'adda cagnà depènne d'accomme è tuošte gle terréne (cretuse, pretuse, …).

==Etemeleggía==
Ne vè da le [[Lengua latina|latine]] parlate ''*vĕmore'', che metátese vecáleca de le latine ''vŏmere''.


==Variande dialettale cominése==
==Variande dialettale cominése==
*'''uèmbre''' ([[Galleniare]]),
*'''uèmbre''' (/ˈwεmbrǝ/) a [[Galleniare]];
*'''uèmmare''' ([[Aluite]], [[Casaluiére]]),
*'''uèmmare''' (/ˈwεmːarǝ/) a [[Aluite]] e [[Casaluiére]];
*'''uèmmere''' ([[Atini]]).
*'''uèmmere''' ([[Atini]]).



Vversione attuale dde 16:41, 28 Màr 2021

Artícule scritte 'n
sud-laziale/cominése

Forma de gle uèmmere.
Arate sémblece
1. Ura
2. Accruocche p’attaccà
3. Accruocche pe métte a punde
4. Curtiégle
5. Scarapiégle
6. Uèmmere
7. Récchia

Gle uèmmere (AFN: /ˈwεmːǝrǝ/) è gle piézze de gl'arate che taglia la tèrra de chiatte.

Štòria[cagna | cagna surgente]

Na vòta gle uèmmere éva ne cugne de légne é éva gl'úneche piézze de gl'arate che spaccava la tèrra. Dòppe gle uèmmere fòtte fatte de fiérre. A gl'juorne d'uoje è fatte d'acciare.

Descrezzione[cagna | cagna surgente]

Gle uèmmere è na lama de forma trapezzoidale, appeccecata che ciérte mbellune ngim'a la part'annanze de gl'arate, fermènne na cosa sola che la récchia. Cammeniènne, gle uèmmere taglia gle terréne de chiatte, permettènne a la récchia d'asà é de vetecà la fèlla de tèrra. Pe fà quésse è štate misse annanz'a la récchia, de sguinze é de traviérze respètt'a la derezione de cammine de gl'arate. P'arrènne cchiù fácele l'affennata dénd'a la tèrra gl'ave appeccecate na ponda d'acciare: gle scarapiégle.

La perzione de tèrra fatiata che na passata depènne d’accomme è misse a punde gle uèmmere (quasce sèmbe che n'ángule de 35°-50° respètt'a la derezione de cammine é de 20° respètt'a la nghianata, fermènne ne chiane ngandate che ze riogne che la seperfice curva de la récchia).

Anziém'a gle scarapiégle, gle uèmmere è gle piézze de gl'arate che ze chenzuma de cchiù, pecciò adda èsse cagnate ogne tande. Gle númmere de vòte che z'adda cagnà depènne d'accomme è tuošte gle terréne (cretuse, pretuse, …).

Etemeleggía[cagna | cagna surgente]

Ne vè da le latine parlate *vĕmore, che metátese vecáleca de le latine vŏmere.

Variande dialettale cominése[cagna | cagna surgente]

Lébbra[cagna | cagna surgente]

  • Tassinari Giuseppe - Manuale dell'agronomo. Quinta edizione. Roma, REDA, 1976
  • Bodria Luigi, Pellizzi Luigi, Piccarolo Pietro - Meccanica Agraria. Volume I. Il trattore e le macchine operatrici. Edagricole, 2006. ISBN 88-506-5131-7
  • Antonio Saltini Storia delle scienze agrarie Edagricole 4 volumi 1984-89

Vuce asseciate[cagna | cagna surgente]