Deminie e gl munn

Artícule scritte 'n
sud-laziale/cominése

Capeviérz de gl štèmma de gl Štate Unite d’Amèreca ; gl uocchie é la frase n’latine suó cunzederate da ciért ne rechiame a gl Deminie de gl munn.

Gl deminie e gl munn (chiamate pure tiuría de gl ghevèrn e gl munn) è n’epetèteca forma de ghevèrn addó n'autoretà pelíteca tè gl petére da sola ngim’a tutt gl abbetand de gl pianéta Tèrra. Cèrt perzune o ciért reggime ave prevate a rialezzà sse prepòsete, sènza ce rrescì má.

Gl tèma è štate spiss repegliate dénd a l’òpre de fandasciènza é m'particulare de fandapelíteca, comm pure dénd a le tiuríe de la chesperazione.

Ideoleggíe

Ideoleggíe releggiuse

Le sètt releggiuse fennamendališt che tiéve na veduta uneverzalíšteca cunzíderane comm devére gl preseletism, vale a dice la chenverzione (pacífeca o ferzata) a la releggione séa de le cchiù pessíbbele d’aggènd de tutt le naziune o šterpigl (pure se cèrt sètt, comm gl Quácchere o gl Druse míttene ne límmete).

Sse tipe de deminie spirduale vè višt de sòlete comm n’ata cosa de quigl temberale. Éppúre, ce suó štate case dénd a la štòria de, pe mòde e dice, uèrr sand (vale a dice de cundrašt armate che siérvene a pretègg o rafferzà ciért valure releggiuse) é de grupp margenale fennamendališt che veléssene crià na tiucrazía menniale.

Ideoleggíe pelíteche

Esíštene grupp de perzune che crídene a de le ideoleggíe (anarchism, chemunism, fascism, nazienalsecialism, ma pure form eštremišt de capitalism) che cèrcane d’abbià na forma de ghevèrn fedéle a gl crède pelíteche che tiéve o che piénzane che gl munn va "naturalmènd" viérz l'adezzione de na particulare forma de ghevèrn (o autoghevèrn), auteretaria o antiauteretaria che sía.

Gl períede de la Uèrra fredda, m’particulare, è cunzederate ne períede de fort pelarizzazione ideològgeca, višt ca gl munn éva spartute a du part é ch'ognune d’éssa sperava ca l’ideoleggía séa éva chélla jušta é che n'juorn o n’ate una de le du part foss vengiute l’ata.